Vol. 1, No. 2, January 2006

Happy New Year to all.

This year, we are lucky to have more fresh haiku.

The following poems were culled from the December 2005 postings in Haiku in Akeanon thread in this website: http://www.my.akeanon.com

We are also lucky to have discovered an Aklanon who has won a Palanca. His name is Perry Mangilaya.

Let us hear from Perry himself:

hara ro akon nga literary background:
editorial staff ng liwayway magasin since 1997 hasta makaron ag katulong nga editor ng liwayway magasin.
napasama ang kuwentong 'Aswang' sa 'Mga Piling Kuwento', isang anthology ng short story.
nanalo ng 3rd prize sa palanca awards nitong 2005 sa short story for children. (filipino)
ang mga kuwento ko ay nalathala sa liwayway magasin.
nakapagdalo na rin ng workshop for short story writing.
orient sa tagalog at gusto kong matutuhan ang lengguwahe ng akeanon. iba kasi ro oral sa written, di ba.
taga bagacay, ibajay gali ako ag 30 years old.

Also we are so lucky to have discovered one of the oldest Akeanon poems (see below)

Prof. John Barrios, our co-editor, has just published a book of Aklanon short stories. This is the first anthology of Aklanon short stories. The title of his book is: Engkan(aw)o ag iba nga tag-ud nga istorya published by the National Commission for Culture and the Arts, 2005.

The last but not the least, we are so lucky to have a guest poet in this issue. His works have been published in Simply Haiku and in Heron's Nest, both international known websites. He is the editor of Makata. His name: Santiago Villafania.


***

The following poem is one of the oldest Akeanon poems. Written by an unknown Aklanon poet, its original is in Akeanon ancient writing system and was said to have been written on hardwood (amaga). Its modern Akeanon version was done by Apolinar Orbista, Sr.

Let me quote the explanation of Fiorella I. Nabor on this poem in her article: “An Inquiry into the Ancient Inakeanon Writing System,” Silliman Journal, Ist Quarter, 1968, pp. 54-86.

The “song of Balinganga”

Other than the syllabary itself, the most antiquated sample of Old Inakeanon writing that we have so far is the 1911 reproduction made by Capitan Juan Orbista of the 1725 Moysing reproduction of the 1568 Kabanyag reproduction of the original “Song of Balinganga.” According to tradition, the original and the rest of its copies were written on hardwood (amaga) tablets. The Juan Orbista reproduction was submitted by Apolinar Orbista, Sr., eldest son of the former, to the chairman of the Aklaniana Research Society in appropriate ceremonies held at the Aklan College Auditorium in 1962.

In his manuscript, Orbista (the elder) explains that his reproduction is but a hokwa or a copy of a writing which goes back to Balinganga, The Orbista Ms. contains a number of other songs and poems in Inakeanon writing, It also contains Orbista’s transcription of the famous Code of Kalantiaw from the original syllabic writing system into contemporary Inakeanon graphics.”

The following modern Inakeanon version was done by Juan Orbista

Hambae Inakeanon

I

Hambae Inakeanon
Manat saeaysayon
Hanongod sa dato,
Nga si Bangkaay,
Ag anang asawa,
Imaw si Katorong,
Kat sanda nga daywa
Mga bataon pa.
888

II

Sanda hay nagkita
Sa sangka daeanon,
Daeagang malangya
Miron nga dongganon:
Ag sanglit gaoy eon
Rato nga daeaga,
Pomaeapit dayon
Datong miron kana.

III

Singpit nat dayon
Nga kana omaba,
Agod di gaoyon,
Makapahoway pa.
Dayon na nga abhon
Ay mana eat opa,
Kono, kabog-at na
Kato nga daeaga.

IV

Naghinadya dayon
Miron ag daeaga:
Nagpanaw sa nayon
Kon tawgon Tawaya
Nag-abot panag-on
Sanda nag-asawa,
Nagin malipayon
Pangabohi nanda.

***
Cirilo Castillon, Jr.

Paskwa ni Toryo

Matsa perming may kueang...
basi matapus man da
pero, hin-uno?

Sinana Ku Nurse

Sinana ku Nurse,
“It needs more patience
to deal with patient.”

A Dew

a dew
on a whisky colored rose
honey to the lips

Scent of A Rose

scent of a rose
brings memories
of my youth


Cris Ocampo

Eusaw nga Yelo ag Euha

mintras ginatan-aw ko
ro mga nagakaeosaw nga yelo
rang euha nagatueo

Masubo nga Paskwa

naga uean it yelo
masubo eoman ako
dahil sa kahidlaw kimo

Nagtaliwan Nga Paskwa

Hay saeamat
ay nagtaliwan eon
ro isaeang masubo nga paskwa

Kada Paskwa

kada Paskwa
nagatueo ang euha
kon hidumduman ka

Daeugdug

kilat nga mataeom
nagadagundong nga daeugdug
inigo ro niyog

Isda

nageukso ro isda
sa tangke nga manaba
nagtamsak ro tubi

Humbak

isdang nagapisik
tubing nagatamsik
sa kabaskog it humbak

Panamgo

ro engkantada kahulid ko
sa mabahoe nga palasyo—
namueaw-mueawan malang gali ako!

Kaeayo

gintu-om
ro bueawan
sa mainit nga kaeayo

Kahidlaw ag Pagnu-oe

nagabarlak nga euha
gatueo sang mata
kon hidumduman ka

Haagyan nga Daean

mahumok nga eapok
eutay nga madanlog
rang haagyan pailawod

Tun-og

managob nga gabii
nagapanago nga buean
manug-guwa ru tun-og

Madaeom nga Suba

madaeom nga suba
ginsaeom ni kaka
matambok nga tilapia

Kumunoy

madanlog nga daean
mapilit nga eapok
madaeom nga gabot

Alibangbang

nag-eumpat
nag-eopad inapok
nagdapo sa gumamila

Magae-om nga Tyempo

magae-um ro eangit
maeamig nga hangin
nagahuyop sang uyahon


Jose Jay Feliciano

Anwang Ni Tata Goloy

anwang ni Tata-Goloy
naga-igod kon pumanaw
sa mabug-at nga kangga

Sakay Kamo

musyon
sakay kamo
sa kangga ni Tata-Goloy

Maisog Nga Baye

kada-dominggo't agahon
ginamesahan imaw
ku maisog nga baye

Kalbo

agahon
ginashampohan it sanggol
ra ueong kalbo

Losally Gwapa

Losally Gwapa
taga-Akean
gwapa sumueat it haiku

Baye

baye—
pagbugtaw sa agahon
mawaswas it kapangeagas nga sermon

Carton

carton--
eugbanan ni lolo
sa anang kwartong marmol

Litrato Ni Tatay

litrato ni tatay
binitay
sa dingding nga bato

Military

sang siki
sa hospital
sang siki sa sementeryo

Tag-init

Tag-init man
o tag uean
utok ay natunaw

Pulitika

pulitika
owat katapusang
kurakot

Sa Gihapon

kayod
adlaw,gabii
sa gihapon, butas ro buesa

Gabaga

tagipusuon ko
gabaga
init sa imong gugma

Tata Goloy

Tata Goloy--
gapaiskulya
maski bugo’t anang kapamilya

Maria

Maria--
agahon pa
gadeliber eo’t kalipay

Bueawan

singsing bueawan
ginasuksok it tudlong
tuktukon

Sa Alaska

sa Alaska
ro adlaw nagyelo
sa maeamig nga hangin

Alaska

Alaska --
ro buean nagdueom
sa yelong mahayag

Yelo

pinala
ko gid
ro yelong madamoe

Iya, Idto

pala iya
pala idto
yelong bukid

Tiis

tiis
sa eamig Alaska
kumita eang it dolyares


Edna Laurente Faral

Yelo sa Florida

yelo
sa punta
it mahabang daean

Haru

ginpaagi sa rosas
ro matam-is nga haru
kang bibig

Ginpahipos

ginpahipos
it rosas
rang bibig
12.19.05

Anwang ni Tata_Goloy

pagtunod it adlaw –
ro anwang ni Tata_Goloy
nagpahuway sa eunang

Nagatangis

nagatangis
dughan ko
sa pamisaea mo

Aching Heart

as the sun sets –
a tear falls
from my heart

Christmas

Christmas –
children gather
in God's presence

Pain In My Heart

agony howling behind hospital nooks
piercing thousands needles
in my heart
(during Concon's freak accident)

Singhana Ako

ihutik?
isinggit ko?
sige, singhana ako

Inanod

inanod it
mabaskog nga humbak
ro handumanan naton

May Sueat Pa?

may sueat pa baea
nga maabot
sa gahapay nga mailbox?

Hin-uno pa?

ginahuyap ko
ro adlaw
sa paghueat kimo

Euha

gabii –
euha gatueo
halin sa dughan

Handom

handom
ginhorma pagkaunga
inapok it hangin

Christmas

Christmas –
unga masadya
kaibahan si Jesus


Losally Navarro

ikaw~

ikaw
ro kueang nga nota
para mahuman rang composo

India

India--
a kaleidoscope
of spices!

Adlaw it Paskwa

adlaw it Paskwa---
mabaskog pa sa bagting
ro tunog ku anang tyan


Kangga ni Tata Goloy

ro kangga
ni Tata Goloy
suki it mga Akeanon.

Malieon

Malieon, masakay
sa kangga
matukad kita sa Manduyog


Pilipinas

Pilipinas---
bueawang
ginaeugmok sa eonang.

Katapusan It Buean

katapusan it buean--
suea nana
bukon eon it ibis.

Gustong Higtan

gusto kitang
dakpon ag higtan
ugaling utod ro eobid

Maputing Eaki

kada Byernes
ginaduaw imaw
it eaking maputi

Geisha

Geisha---
kaparis it cherry blossom
ginasuy-aw it alibangbang

Mailbox

gin-eumot
sa paghinueat it sueat
ro mailbox

Maeapad Nga Eawod

maeapad nga eawod
gapatunga
sa atong paghigugma

Kasikaeom-

pagtunod it adlaw
nag bye bye
si tatay sa anwang

Maestra

adlaw-gabi-i
gahabi it pamisea
si nanay
(for mom sally,my grade 2 ma'am)

Shelahanie

siyam nga buean
naghueat ing nanay
sa pag-abot mo

Aninipot

bituon---
nagaidlap-idlap
sa puno it eangka

Melchor F. Cichon


Bisperas It Bag-ong Dag-on

Bisperas It Bag-ong Dag-on—
makabueongoe nga tunog
it sterio ku kaingod

First World Pyro Olympics, Manila, 2005

the world's eyes
focus on the Philippine skies—
First World Pyro Olympics, 2005

Noche Viena 2005

isaeanhong
ginapamatian ko ro tunog
ku tueo't tubi sa baso

Ro Pihak Ku Paskwa

puno't hamon, mansanas, ibos
Fundador ro lamesa –
pero sa pihak ka't kalibutan

Paskwa

Paskwa—
Inay, piniinuhon mo eon lang
nga iya si Tatay sa euyo mo

Pakwa 2005

Paskwa 2005—
Gaeutaw-eutaw ro Sampaguita
sa lagon it Taj Mahal

Kon Paskwa
(Para kay beeSPUNKY)

may init
ro Paskwa
kon kaiping si Taj Mahal

After Christmas Day

morning after Christmas—
the streets rest
from footprints

The Meeting
(For Losally Navarro)

December 2005—
watch when Mayon Volcano
meets with Taj Mahal

Sampaguita's Petals

Spread
the petals of Sampaguita
at the lagoon of Taj Mahal

Ro Kahumot

ro kahumot
it rosas
ro nagpatueog kakon

After Five Years

after five years
I embrace
the giant acacia of Diliman

Ro Botong

pagbawod it botong
ro adlaw
naghayag

Sa Maeara

sa Maeara
ro tagon ni Tatay
ro ginagamit ko sa pagpamunit

Sa Ibabaw It Sanggutan

ginpatik it oman
ni Tay Jose ro saeod
kon abu ra sueod

Nagkamang Ro Suksok

pagsaea ka tuba
nagkamang ro suksok
paguwa it saeod

Sanggutan

sa saeod—
sa kada tueo it tuba
may rebolusyon

Sa Sanggutan

kanugon—
indi eon mabatian ni Tatay
ro huni ku kawit

Eati

eati
nahidlaw ako
sa konserto it mga agagangis

Kunta

kunta
ikaw ro uean
nga nagaharu sang bibig

Si Lolo Ag Ra Apo

Si Lolo
samtang gakungkong ka apo
gatueok sa gasaka nga adlaw

Gahapay Nga Mailbox

gintukuran ni Nonoy
ku anang tagipusuon
ro gahapay nga mailbox

At Caliraya Lake, Laguna

rainy afternoon—
the motorized boats for hire
wait at the islet banks of Caliraya Lake

Ugsad

ugsad—
ra gaidlap nga bibig
kakon nagpainit

Tagasaw

naghalin
ro tagasaw
sa handong it manok

Ginabatak

ginabatak
Niya ako
sa mahumbak nga eawod

Mahugop Ako

mahugop ako
eain eang
ring ginadakop

Matabok Sa Highway

salikaeum—
ro bayeng magueang
gatabok it isaeanhon sa highway

***
The next poems were written by a well-published poet from Pangasinan. His works have been published in international haiku ezines like Heron’s Nest and Simply Haiku. He is the publisher-editor of Makata, an international poetry journal.

Here are some of his works:

soft rain
a frog leaps from
one leaf to another

creeping fog
a little moonlight
crosses the river
(First published in The Heron's Nest)

sunset---
white herons return
to the mangroves

after the rain
a child's hand full
of paper boats

evening drizzle
soft cooing
on the rooftops

autumn birds
arrows soaring
upstream

sundown
on the hillock –
reclining Buddha

(First appeared in the Summer 2005 issue of Simply Haiku)


Manila Bay—
exchanging glances
with a prostitute


floating in the mist
the rice paddies of
Pay-yo*
*the native name of the Rice Terraces

rising smoke
the smell of bonfire
from a distance


summer camp
a line of smoke
climbing the old trail

at the fish pond
pointing to a milkfish
for breakfast

coot or moorhen?
this forest dweller
with a rasping call

note: inspired by the discovery of the Calayan rail, a species of bird new to science found on a remote island in the northern Philippines, by a team of Filipino and UK researchers.

tsunami—
the crescent moon
a wreck in the clouds


senryu 1

the heart is a face
whose eyes are brighter than God's
first bright scallywag

the heart is a who
whose inmost is the cause of
man's immortal woes

senryu 2


Tears

the fallen petals
betrayed by the kiss
of summer

Laughters

the happy flowers
touched by the breath
of spring
[first appeared in Haiku Hut's Short Stuff]

---
Santiago Villafania http://www.dalityapi.com/